O dziewictwie

Czwarty wiek to szczególny okres w historii chrześcijaństwa. Po edykcie mediolańskim, który dał uczniom Chrystusa możliwość swobodnego wyznawania wiary, Kościół wychodzi z katakumb i stopniowo zaczyna wywierać coraz większy wpływ na życie społeczne i polityczne cesarstwa. Wzrasta liczba chrześcijan, również tych zajmujących wyższe stanowiska państwowe. Jednocześnie Kościół musi walczyć o swoją jedność z powodu upowszechniających się herezji.

Właśnie w tym czasie, około 340 r. w Trewirze przyszedł na świat Ambroży Aureliusz. Jego ojciec piastował wysoki państwowy urząd prefekta pretorium Galii (praefectus praetorio Galliarum). Po śmierci rodzica chłopiec wraz z matką, bratem Satyrem i siostrą Marceliną przeniósł się do Rzymu. W Wiecznym Mieście otrzymał gruntowne wykształcenie humanistyczne i prawnicze. Dzięki swoim zdolnościom bardzo szybko wspinał się po szczeblach kariery urzędniczo-politycznej. Pracował jako adwokat w Sirmium, a następnie jako asesor prefekta. Około 370 r. objął stanowisko namiestnika (consularis) w północnoitalskich prowincjach Emilii oraz Ligurii, z siedzibą w Mediolanie. Po śmierci ariańskiego biskupa Auksencjusza został obwołany jego następcą. Wybór ludu zatwierdził cesarz Walentynian I i 7 grudnia 374 r. Ambroży Aureliusz otrzymał sakrę. Urząd piastował aż do śmierci w 397 r.

Działalność pisarska Mediolańczyka przypada na lata 374–397. Imponuje ona swoją obszernością, bogactwem tematyki i pięknem stylu, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę, że oprócz pisania kolejnych dzieł podejmował zadania związane z duszpasterstwem i polityką. W działalności biskupiej Ambrożego na pierwszy plan wysuwała się troska o duchowieństwo, konsekrowane dziewice, kult męczenników, piękno liturgii. Zasłynął jako świetny mówca, toteż większość jego pism powstała właśnie na bazie działalności kaznodziejskiej. Był autorem o wszechstronnych zainteresowaniach, tak więc w jego dorobku nie brakuje dzieł o różnym charakterze. Po wyborze na biskupa rzetelnie studiował Pismo Święte, a dzięki znakomitemu wykształceniu był też świetnym znawcą literatury antycznej. Władał językiem greckim, zatem obficie czerpał z nauczania wschodnich ojców Kościoła. Jego piśmienna spuścizna obejmuje mowy, listy, hymny, komentarze biblijne, utwory o charakterze dogmatycznym i katechetycznym oraz dzieła, które można określić mianem moralno-ascetycznych. Wśród tych ostatnich znajduje się niepozorne dziełko zatytułowane O dziewictwie, które wraz z czterema innymi pismami o podobnej tematyce, a mianowicie: O dziewicach, Na obłóczyny dziewicy – wykład o wieczystym dziewictwie Najświętszej Maryi, Exhortatio virginitatis oraz De viduis, składa się na korpus pism podejmujących problematykę życia konsekrowanego. W tym miejscu należy zauważyć, że na tle wcześniejszych pisarzy chrześcijańskich biskup Mediolanu darzył zagadnienia związane z życiem poświęconym Bogu wyjątkowym zainteresowaniem, dlatego też potomni nazwali go Doktorem dziewictwa / Adam Wilczyński